Bauhaus “Yapı evi” anlamına gelen bir sanat akımıdır. Tasarım ve üretimin yeni bir perspektifle yapılabileceğini göstermeyi amaçlar. Tasarım ve mimaride deneysel ilerleyen Bauhaus, sanatın tüm dallarına nüfuz etmeyi ve tarihte derin bir iz bırakmayı başarmıştır. Okulun nasıl kurulduğunu, manifestosunu ve neden kapatıldığını bu yazımızda ele aldık.

Bauhaus Akımının, Bauhaus Okulu'nun Kuruluşu 

Modernizmin deney alanı diyebileceğimiz sanat okulu, Mimar Walter Gropius tarafından 1919 yılında Almanya'nın Weimar kentinde kuruldu. Faaliyet gösterdiği on dört yıl boyunca Bauhaus kendisini yenilikçi hareketin bir parçası ve aracısı olarak gördü. Çeşitli mimar grupları, şehir planlamacıları, sanatçılar, bilim adamları ve tasarımcılar bu yeni hareket etrafında toplandı. Okulun kuruluşunun arkasındaki fikir Art Nouveau (Yeni Sanat) anlayışının temsil ettiği gibi yaşamın farklı alanlarındaki estetik anlayışını birleştiren bir sistemin inşasıydı. 

Bauhaus Manifestosu

"...Sanatçı ile zanaatçı arasında kibir engelleri yükselten sınıf ayrımının olmadığı yeni bir zanaatçı loncası kuralım! Mimarlık, heykel ve resmi tek bir bütün olarak kucaklayacak ve bir gün, bir milyon işçinin ellerinde yeni bir inancın kristal simgesi gibi göğe doğru uzanacak olan, geleceğin yeni yapısını hep birlikte arzulayalım, kavrayalım ve yaratalım."  Bauhaus Manifestosu, Nisan 1919

Okulun kurucusu Walter Gropius'un misyonu resim, heykel ve mimari gibi farklı sanat dallarında sanatçıları ve zanaatkârları birleştirerek işbirliğine dayalı bir toplum yaratmaktı. Sanat bir kez daha toplumsal bir role hizmet etmeli ve artık zanaat temelli disiplinler arasında bir ayrım olmamalıydı. Binaların, tüm sanat formlarının birleştirildiği en temel nokta olduğu görüşüyle ilerleyeceklerdi. Yapıların halkın ihtiyaçlarını karşılaması ve çevreyle uyumlu olması gerektiğine inanılıyordu. Temel olarak estetik kaygılardan ziyade bir ürünün veya yapının işlevselliğine göre hareket etmek amaçlanmıştı. 

Bauhaus terimi, o dönemde sanatın rolü ile ilgili tartışmaların merkezi olmuştu. Bu yenilikçi sanat hareketi, geometrik dengeyle sanatsal çalışmaları ve okulun öğretilerinden doğan net çizgileri tanımlamak için bir forma dönüştü. Buna ek olarak, öğrencilere sosyal konularda da belirli sorumluluklar verildi. Bauhaus ürünleri ve hareketi, sanayi çağında sanat ve sanatçılar üzerine yapılan tüm çalışmalara yeni bir form kazandırdı.

Bauhaus Okulu'nda Eğitim

Bauhaus, pedagojik yaklaşımıyla eğitime de yeni bir soluk getirdi. Akademik teori yerine çoğulcu bir eğitim anlayışına, yaratıcı yöntemlere ve öğrencilerin sanatsal yeteneklerinin bireysel gelişimine güveniyordu. Kayıt için akademik gerekliliklerden vazgeçildi. Böylece öğrenim geçmişi, cinsiyet veya uyruk göz etmeksizin eğitim alınabilmesine imkan tanıyordu. 

Bauhaus'da ders veren ustalar arasında Marcel Breuer, Ludwig Hilberseimer gibi mimarlar ve tasarımcılar; Vassilly Kandinsky, Johannes Itten, Paul Klee gibi ressamlar vardı. Bir sanatçı için geleneksel eğitim fırça tekniği ve boya karıştırmaya odaklanıyorken Bauhaus öğretmeni, öğrenciyi renk ve formun temellerini incelemeye ve farklı disiplinlerde denemeler yapmaya teşvik ediyordu.

Okulda uygulamalı olarak bina teorisi, marangozluk, seramik, güzel sanatlar, grafik baskı, dokuma, geometri, matematik, fotoğraf ve plastik sanatlar gibi farklı disiplinlerde eğitim almak mümkündü. Partiler ve sahne performansları bile müfredatın bir parçasıydı. 

Bauhaus Okulu'nun Kapatılması, Ne Zaman Kapatıldı?

Bauhaus Okulu baskıcı bir dönemde faaliyet gösteriyordu ve sürekli farklı şehirlere taşınmak zorunda kalmıştı. Sonunda Nazi baskısı nedeniyle 1933'te resmen kapatıldı. Okul kapatıldıktan sonra sürgün edilen eğitimcilerin çoğu ABD'deki üniversitelere gitti.

1937'de Chicago'da kurulan “Yeni Bauhaus Okulu” daha sonra Illinois Tasarım Enstitüsü olarak yeniden adlandırıldı ve bugün hala eğitim veriyor. Böylece 20. yüzyılın en önemli sanat akımlarından Bauhaus'un etkileri günümüzün sanat anlayışını şekillendirmeye devam ediyor.

Kaynaklar: 

https://www.bauhaus100.com/the-bauhaus/phases/bauhaus-weimar/

https://trydesignlab.com/blog/bauhaus-school-five-lessons-for-todays-designers/