Uyuşturucunun insanlar üzerindeki etkisini anlamak adına maymun deneklere gerçekleştirilen, psikoloji dünyasının dehşet verici deneylerinden biri olan Deneau deneyini sizler için araştırdık.

Paul Gahlinger’ın 2001 yılında yayımlamış olduğu Illegal Drugs adlı kitabında uyuşturucunun tarihinin ilk insanlara dayandığı bilgisi yer alır. Bazı bitkilerin rahatlama ve mutluluk hissi uyandırdığını keşfeden ilk insanlardan günümüze uyuşturucu hayatımızda bulunuyor. Kullanan veya kullanmayan herkesin de etkilerinin farkında olduğu bu zararlı maddenin insanlarda nasıl bir etki bıraktığı eskiden tam olarak bilinmiyordu.

Büyük tartışma konusu olan bu durum, 1969 yılında Gerald Deneau tarafından yapılan bir deney ile açıklığa kavuşturuldu. Ancak bu deneyin amacı deneyin sürecinden daha masum ve basit kalıyordu. Maymunlar üzerinde yapılan, zalimce ve etik dışı olmakla kalmayıp psikoloji dünyasındaki en dehşet verici deneylerden biri olarak anılan Deneau deneyini sizin için araştırdık.

Deneau Deneyi

Deneau Deneyi Nedir?

Bir kez kullanıldıktan sonra bile insanlarda fiziksel ve ruhani etki bırakan uyuşturucu maddeler, her zaman büyük soru işaretleri oluşturuyordu. Bunun üstüne 1969 yılında Gerald Deneau ve iki bilim insanı arkadaşı (Yanagita ve Seevers) yıllardan beridir etkilerinin merak edildiği uyuşturucuyu anlamak adına bir deney yapmaya karar verdi.

Deneyin temeli tek bir soruya dayanıyordu: Kullananları bağımlısı hale getiren bu zararlı madde insanlar üstünde tam olarak ne gibi sonuçlar doğuruyordu?
Deney için maymunlar denek konumundaydı. Amaç maymunların bağımlılık geliştirip geliştirmeyeceklerini, geliştirirlerse de etkilerinin nasıl olacağını anlamaktı.

Maymunların her biri hijyenik kalabilmeleri için altı açılabilen kafeslere yerleştirildi. Bu kafeslerin her birinde ayrıca iki buton bulunuyordu. Birinci buton ile maymunlara birbirinden farklı dört şekilde enjekte edilebilen uyuşturucu veriliyordu. İkinci buton ise uyuşturucuyu veren birinci butona basıldığı zaman çıkan sesi veriyordu. Yani kısaca sadece ses veren, sahte buton konumundaydı.

Araştırmacıların maymunlara verdiği uyuşturucu maddeler son derece tehlikeli olanlardan oluşuyordu. Kokain, metamfetamin ve amfetamin gibi maddeler bunlardan bazılarıydı.

Dört farklı şekilde gerçekleştirildiğini söylediğimiz enjeksiyon işlemi şu şekildeydi:

Deneau Deneyi Nedir

Deneau Deneyinin Sonuçları

Deney yaklaşık olarak yedi ay sürdü. Toplamda 27 hafta gibi bir zamanda süreç tamamlandı. Bu süreçte birbirinden etkili olan çeşitli uyuşturucu maddelere maruz kalan maymunların her biri uyuşturucu bağımlısı haline geldi. Bağımlı hale gelen maymunların gösterdiği tepkiler ise tüyler ürperticiydi.

Deneau Deneyinin Sonuçları

Deneylerde Hayvan Deneklere Yer Verilmesi



Maymunlara yapılan eziyetten dolayı etik açıdan çok tartışmalara sebep olan Deneau deneyi ilginizi çektiyse eğer yine hayvanlar üzerinde yapılan bir başka deney olan Seligman deneyi hakkındaki yazımızı da okuyabilirsiniz.

Kaynaklar

Gahlinger, P. (2004). Illegal drugs: A complete guide to their history, chemistry, use, and abuse. New York, NY: Penguin.

https://yesilgazete.org/hayvan-deneyleri-en-yakin-akrabalarimiz-laboratuvarlarda-yagmur-ozgur-guven/

https://www.academia.edu/35515789/Monkey_Drug_Trials


BENZER YAZILAR

Haftanın Gelişmeleri 13-19 Eylül 2021

Marvel'ın Emmy'deki ilk başarısı, 28. Altın Koza Film Festivali, iPhone 13'ün satış fiyatları, Instagram'ın yeni özelliği ve İstanbul'da metro simgesinin değişmesi ile ilgili haftanın güncel haberleri.

Bennu Asteroidi Nedir, Neden Önemli?

NASA neden binlerce astreoid arasından Dünya’dan 320 milyon km uzaktaki Bennu isimli bu taşa bir uzay aracı gönderdi?


Paylaş