Dalış takımlarınızı toparlayın ve maceraya hazır olun. Dünyada sınırlı sayıda bulunan su altı müzelerinden 6 tanesini sizin için derledik.

Yazar: İlkin Ulu - Boğaziçi Üniversitesi

Son 20 yılda ortaya çıkan bir konsept olan su altı müzesi, suya gömülen arkeolojik kalıntıların yerinde ziyaret edilmesine imkan sağlarken deniz ekosistemindeki azalan resif sorununa da çare olmaya çalışıyor. Farklı özelliklere sahip olan bu 6 müze, kimi zaman sizi Roma zamanından kalma şehirlere davet ederken kimi zaman ise su altındaki ilk modern (contemporary) müze ile tanıştıracak.

Cancun Su Altı Müzesi (MUSA)

Cancun, Meksika

Meksika'da bulunan bu göz alıcı su altı müzesi, İngiliz sanatçı Jason deCaires Taylor tarafından oluşturulmuş. İlk modern (contemporary) su altı müzesi unvanını da taşıyan Cancun Su Altı Müzesi, insanları tehlike altında olan resiflerden uzaklaştırmak için planlanmış ve her yıl 750.000 insan tarafından ziyaret ediliyor.

Manchones ve Punta Nizuc olarak 2 bölümden oluşan su altı müzesinin Manchones bölümünde 473 heykel sergilenirken sadece tüplü dalış yapılması uygun görülüyor, Punta Nizuc bölümünde ise 33 eser sergilenirken şnorkel ile dalış yapılmasına izin veriliyor.

Cancun Su Altı Müzesi, ziyaretçilerine 9 farklı dalış planı sunuyor. Bu 9 plandan ikisi ise dalış sertifikası olmayan ziyaretçilere yönelik. Böylece size eşlik eden 2 profesyonel dalışçı ile birlikte bu su altı müzesinin keyfini çıkarabilirsiniz.

Su altı müzesinde eserleri bulunan ve hala projeler üzerinde çalışan isimler ise Jason deCaires Taylor, Karen Salinas Martinez, Roberto Diaz Abraham, Rodrigo Quinones Reyes, Salvador Quiroz Ennis, Elier Amado Gil.

Museo Atlantico

Lanzarote, İspanya

Avrupa'nın ve Atlantik Okyanusu'nun ilk su altı müzesi olan Museo Atlantico, Jason deCaires Taylor'ın katkılarıyla 2016 yılında eserlerin su altına yerleştirilmesinden sonra 2017 yılının Ocak ayında ziyaretçilere açılmış.

UNESCO tarafından Lanzarote Biyosfer Rezervi olarak ilan edilen alanda bulunan Museo Atlantico'da bulunan ve pH nötr betondan oluşturulan heykellerin yıllar geçtikçe su altı ekosistemine uyum sağlaması planlanıyor. 3 yıl süren hazırlık sürecinde ise heykellerin çeşitli türlerde canlılara ev sahipliği yapabileceği şekilde dizayn edildiği biliniyor.

Museo Atlantico'da dalış sertifikası olan ya da olmayan ziyaretçiler, belirli dalış planlarıyla bu olağanüstü müzeyi ziyaret edebiliyorlar.

Herod'un Limanı (Herod's Harbor)

Caesarea Ulusal Parkı, İsrail

Dünya'daki ve İsrail'deki ilk su altı arkeolojik parkı, deniz arkeolojisi uzmanı Sarah Arenson ve açılışına tanık olamadan vefat eden Prof. Avner Ravan'ın çalışmaları sayesinde 2006 yılında ziyaretçilere açılmış.

Judea'nın kralı olarak bilinen Kral Hirodes (Büyük Hirodes) tarafından inşaa edilen bu liman, 2000 yıllık bir tarihe sahip. Hirodes'in Limanı'ndan önce limanlar doğal yollarla oluşan resiflerin bulunduğu yerlere konumlandırılırdı. Bu liman ise rıhtım kullanılarak inşaa edilen ilk liman olarak tarihe yazılmış.

Arkeolojik parkta bulunan 4 dalış alanından biri amatör dalışçıların şnorkel ile alanı gezebilmesini sağlayacak şekilde planlanmış iken geri kalan 3 dalış alanında profesyonel dalış ekipmanları kullanılıyor.

Baia Su Altı Arkeolojik Parkı

Napoli, İtalya

2002 yılından beri koruma altında olan bu arkeolojik park, eski Romalılar zamanında oldukça popüler bir lokasyonken volkanik aktiflik sonucunda sular altına gömülüyor.

İmparatorluk banyolarının, değerli mozaiklerin, mermer yer döşemelerinin görülebileceği dalışlar için 5 farklı dalış bölgesi oluşturulmuş. Bu bölgelerden kimi şnorkel ile dalış yapmak için uygun iken kimi ise amatör ya da profesyonel tüplü dalış yapmak için tasarlanmış.

Dalış esnasında, zamanında oldukça önemli bir rol oynayan Romalıların meşhur ticaret limanı "Julius Portus"u da görmek mümkün.

Side Su Altı Müzesi

Side, Antalya

31 Ekim 2015 tarihinde ziyaretçilere açılan Türkiye'nin ilk su altı müzesi olan Side Su Altı müzesi, İMEAK Deniz Ticaret Odası Antalya şubesi tarafından yaptırılmış.

Su altı müzesinde, Kurtuluş Savaşı'nı temsil etmesi amacıyla yapılan siperlerdeki asker heykellerinden, Mevlana'nın heykeline; 3.5 metre uzunluğundaki Poseidon heykelinden Suriye Savaşı'ndan kaçarken denizde hayatını kaybeden çocuklar anısına yapılan çiçek bahçesine kadar her biri birbirinden etkileyici 177 heykel sergileniyor.

Cancun Su Altı Müzesi'nden sonra en çok heykel bulunduran 2. su altı müzesi ünvanını kazanan Side Su Altı Müzesi yılda yaklaşık 10 bin ziyaretçi ağırlıyor.

Florida Panhandle Gemi Enkazı Şeridi

Panhandle, Florida

Florida'da bulunan bu bölge, batık gemilerin tarihi değerleri ve sağlayabilecekleri ekolojik çeşitlilik göz önüne alınarak lokal dalış uzmanları tarafından seçilen 12 gemi enkazı kullanılarak oluşturulmuş.

Bu bölgede donanma romörkörleri, petrol sahası ikmal gemileri, 2. Dünya Savaşı'ndan kalma mayın tarama gemileri ve tarihi vapurların yanı sıra dünyanın en büyük yapay resifini oluşturan ünlü uçak gemisi USS Oriskany bulunuyor.

Gemi enkazlarının 8 metreden 65 metreye kadar geniş bir aralıkta bulunabildiği bu bölgede, tüplü dalış ile gemileri görmek mümkün.

Her biri birbirinden ilgi çekici bu 6 su altı müzesinin çoğunu, dalış eğitiminiz olsa da olmasa da ziyaret etmeniz mümkün. Su altının büyüleyici ekosistemine tanıklık ederken farklı temalar içeren kompozisyonları inceleyebilir, yıllar önce batmış bir savaş gemisinin batık gövdesi etrafında yüzmenin tadını çıkarabilirsiniz. Spor ve sanatın buluştuğu ender anlardan biri olabilecek bu deneyimi kaçırmamanızı öneririz.

Kaynaklar:

https://musamexico.org/

https://www.amazingplaces.com/mexico/underwater-statues-in-cancun/

https://www.underwatersculpture.com/projects/museo-atlantico-lanzarote/

https://underwatermuseumlanzarote.com/en/

https://www.livescience.com/64962-king-herod.html

https://www.parks.org.il/en/reserve-park/caesarea-national-park/

https://subaia.com/en/archaeological-park-baia

https://www.aa.com.tr/tr/kultur-sanat/side-sualti-muzesi-50-bin-ziyaretci-agirladi/1634852

https://www.visitflorida.com/en-us/things-to-do/outdoors-nature/shipwreck-diving-at-florida-panhandle-shipwreck-trail.html

travelmore.dk@instagram

https://web.uvic.ca/~jpoleson/ROMACONS/Caesarea2005.htm