Jaipur Edebiyat Festivali
Jaipur Edebiyat festivali, uluslararası ismiyle Jaipur Literature Festival (JLF), ilk olarak 2006 yılında yapıldığında Jaipur Heritage Uluslararası Festivali’nin bir bölümünü oluşturuyordu. Daha sonra bu festival ünlenerek bağımsız bir edebiyat organizasyonuna dönüştü.
Her yıl Hindistan’ın en büyük eyaleti olan Rajasthan’ın eyalet başkenti Jaipur’da beş gün süreyle düzenleniyor. Festivalin ana mekanı ise Diggi Sarayı.
Diggi Saray Oteli
Festivalin organizatörleri Namita Gokhale ve William Dalrymple. Yapımcısı ise Sanjoy Roy of Teamwork Arts. Festivalin kurucu sponsoru ise Surina Narula.
Festivalde edebiyatın yanında müzik, film, tiyatro ve yemek gibi farklı alanlarda da etkinlikler düzenleniyor. Okumalar ve çeşitli tartışmalar yapılıyor, oyunlar sergileniyor ve konserler veriliyor. Etkinlikler Hint dilleri ve İngilizce başta olmak üzere 27 farklı dilde yapılıyor. Bunlar ile birlikte dünyanın birçok yerinden Hintçe ve İngilizce kitaplar da bu festivalde halka sunuluyor. Bu durum da geniş bir literatüre toplu olarak erişim sağlıyor.
Festivalin asıl amacı demokratik, bağımsız bir tartışma ortamı olarak ücretsiz ve adil bir şekilde hizmet etmek. Bu yüzden festivaldeki tüm etkinlikler ücretsiz. Fakat girişler yine de bilet ile sağlanıyor. Düzenlenen etkinliklere göre tek günlük ya da beş günlük bilet bulunabiliyor.
Namita Gokhale ve William Dalrymple ise amaçlarını “Hindistan’ın farklı sanatsal ve edebi geleneklerini bir araya getirip, ülke dışında yaşayan Hint Edebiyatı aydınları ile Hint halkını birleştirmek” olarak tanımlıyor. Bu amaçları hayata geçirir şekilde festivalde her yıl, farklı kesimlerden birçok insan bir araya gelerek bir tartışma ortamı oluşturuyor. Hatta dünyanın en büyük yazarları, politikacıları, düşünürleri, iş adamları ve sporcuları da bu festivale dahil oluyor.
Jaipur Edebiyat Festivali uluslararası bir kimliğe sahip olsa da, Hindistan’ın kültür ve edebiyatını tartışıyor, kutluyor, gösteriyor ve konuşuyor. Böylece Hindistan’ın tanıtımına da büyük ölçüde katkı sağlıyor. Aynı zamanda halkın okur-yazarlık oranını da artırıyor.
Geçmiş yıllarda festivalde konuşma yapan isimler arasında Nobel Ödülü alan JM Coetzee, Orhan Pamuk ve Muhammad Yunus; Man Booker Ödülü alan Ben Okri, Margaret Atwood ve Paul Beatty bulunuyordu. Bunların yanında dünyaca tanınmış edebi yıldızlara ve ülke liderlerine de konuşmacı olarak yer veriliyor.
Jaipur Festivali’nin Tarihçesi
Festival ilk olarak 2006 yılının Ocak ayında yapıldı O tarihten itibaren her yıl düzenli olarak kutlanmaya devam ediliyor.
İlk yılında festival sadece 18 kişinin katılımıyla gerçekleşti. 2007 yılında festival büyümeye ve ünlü isimleri konuk etmeye başladı. 2008 yılında ise katılımcı sayısı neredeyse 2.500’e ulaştı. Aynı zamanda İngiliz romancı ve senarist Ian McEwan, 1995 Plützer Ödülü’ne sahip Amerikalı yazar John Berendt ve kısa öykü koleksiyonuyla birçok ödül alan gazeteci yazar Uday Prakash gibi ünlü edebiyatçılar festivalde yer aldı.
2009 yılında festival yaklaşık 12 bin kişiyi ağırladı. Bunların içinden 140’ı konuşmacıydı. Festivalin dördüncü yılında etkinlikler çeşitlendirildi ve beş gün boyunca akşamları farklı şarkıcılar tarafından konserler verildi.
2010 festivalinde katılımcı sayısı 30 bini buldu. Konuşmacı\yazar sayısı da 172’ye çıktı. 2011 yılında ise festivalde Nobel Ödülü alan yazar Orhan Pamuk konuşmacılar arasındaydı.
2015 yılında festivalin sınırları Diggi Sarayı’nı aşarak 10 farklı mekana taştı. Buralarda 300’den fazla etkinlik düzenlendi.
2016 yılında Jaipur Edebiyat Festivali, Kızılderililer’in yıllık olarak tuttuğu dünya rekorları kitabı olan Limca Rekorlar Kitabı’na girdi.
2017 yılındaki festivalde konuşmacı sayısı ilk defa 300’e ulaştı. Katılımcı sayısı ise 400 bin olarak kaydedildi. 2017 yılında Türkiye’den Osmanlı tarihçisi Prof. Cemal Kafadar da konuşmacılar arasındaydı.
2018 yılında yapılan festival, o zamana kadar yapılış Jaipur Edebiyat Festivalleri’nin en büyüğüydü. Etkinliğe dünyanın dört bir yanından yazar, aktör, politikacı, söz yazarı, yönetmen, müzisyen, gazeteci, akademisyen ve eleştirmenler katıldı. Festivalin bu yılında konferanslar, kitap tartışmaları, okumaları ve tanıtımları yapıldı, konserler verildi, dans performansları sergilendi.
2019 yılında festivalde konuşma yapan yazar sayısı 300’dü ve katılımcı sayısı da yeniden 400 bini buldu.
Son olarak 2020 yılının Ocak ayında yapılan festival, yine 300’e yakın konuşmacıyı ağırladı. Festivaldeki konuşmalar iklim değişikliğinden kadın haklarına, sınıfsal farklılıklardan siyasi tartışmalara kadar çeşitlendi.
Jaipur Edebiyat Festivalleri geçtiğimiz yıllarda Hindistan dışında Avustralya’nın Adelaide kenti, Amerika’nın Colorado ve New York şehirleri, Teksas’ın Houston kenti, Kanada'nın Toronto şehri, Kuzey İrlanda’nın Başkenti Belfast, Katar’ın başkenti olan Doha ve Birleşik Krallık’ın başkenti Londra olmak üzere 8 farklı kentte de kutlanmaya başlandı.
Festival yapıldığı ilk yılda, ülkedeki edebiyat festivallerinin ilk ve tek örneğiydi. Fakat hem ulusal hem de uluslararası anlamda çok fazla ilgi görmesi, benzer faaliyetlerin ülke genelinde yaygınlaşmasını sağladı. Öyle ki günümüzde Hindistan’ın çeşitli şehirlerinde yaklaşık 190 farklı edebiyat festivali yapılıyor.
Günümüzde Jaipur Edebiyat Festivali dünyadaki en büyük edebiyat gösterisi olarak adlandırılıyor.
Festivalin geçmiş yıllardaki faaliyetlerine Jaipur Edebiyat Festivali’nin resmi sitesinden ulaşabilirsiniz.
Kaynaklar:
https://jaipurliteraturefestival.org/
https://www.bl.uk/events/zee-jaipur-literature-festival-2019
https://en.wikipedia.org/wiki/Jaipur_Literature_Festival#History,_timeline
https://www.altalang.com/beyond-words/literacy-in-india-the-jaipur-literature-festival/
BENZER YAZILAR
Devrimin Yazarı: Vedat Türkali
Türk Edebiyatı'nın devrimci yazarı Vedat Türkali’nin yaşam öyküsü, eserleri ve içerikleri, Bekle Bizi İstanbul şiiri ve yazılış hikayesi yazımızın içeriğini oluşturuyor.
Günümüzde Felsefeye İhtiyacımız Var mı?
Bu yazımızda, bir zamanlar felsefenin içerisinde yer alan fizik, matematik, sosyoloji, psikoloji gibi disiplinlerin felsefeden ayrı birer dal haline gelmesiyle felsefenin günümüzde ne işe yaradığı sorusu üzerinde durduk.
