Çoğu kişinin aklına, Endonezya denilince Bali Adası gelir. Ancak Bali'yi bilen çoğu kişi, Bali'nin yanındaki bu üç küçük adadan habersizdir. Bali, sörf ve balayı için bir cennetken, Gili Adaları su altı canlılığı, plajları, doğası ve partileriyle ünlüdür. Gili Adaları'na hem Lombok'tan hem de Bali'den, hem feribot hem de teknelerle ulaşabilirsiniz.

Sasak dilinde küçük ada anlamına gelen “gili” isminin neden bu üç adaya verildiğini adaların ne kadar küçük olduğunu görünce anlıyorsunuz.  Üç ada da birbirinden farklı özellikleri nedeniyle birçok turisti kendine çekiyor. Bu üç adayı bu kadar ilgi çekici yapan özelliklerine bir göz atalım. 

1- Gili Trawangan

Hippilerin ve sırt çantalıların buluşma noktası olarak bilinen ve  partileriyle ünlü olan Gili Trawangan, ismini tünel anlamına gelen "terowongan" kelimesinden almakta. Bunun nedeni ise 2. Dünya Savaşı döneminde Japon işgali sırasında adaya inşa edilen mağara tüneller. 

Gili Trawangan'nın Genel Özellikleri

Bali ve Lombok Adaları'nın yanında neredeyse gözle görünemeyecek kadar küçük kalan bu ada, Gili Adaları içinde 3 km uzunluğu ve 2 km genişliğiyle en büyük olan adadır. Ayrıca adada deniz seviyesinden yüksekliği 30 metreye çıkan bir tepe bulunması nedeniyle, Gili Adaları'nın en yükseğidir. 

Adadaki yerli nüfus yaklaşık 1500 iken, Kuzey Lombok Yönetimi'nin açıklamasına göre yüksek sezonda ada günlük 2600 turisti ağırlıyor. 

Adada motorlu araç kullanımı yasak. Adada en yaygın ulaşım aracı olarak fayton ve bisiklet kullanılmakta. Zaten aralarında en büyük ada olan Gili Trawangan'ın etrafını yürüyerek dolanmak bile sadece 1 saat sürüyor. Adaya yine başka bir ada olan Lombok'tan ulaşım ise matorlu tekneler ile sağlanmakta. 

Tropik iklime sahip olan Gili Trawangan, hem iklimi hem de yüzölçümü nedeniyle tarıma elverişli değil. Bu nedenle, erzaklar ana kara denilebilecek Lombok Adası’ndan getirildiğinden, Gili Adası için tarım bir gelir kaynağı değil. Adanın ana gelir kaynağı ise turizm ve balıkçılık. Su sıcaklığı ve bulunduğu bölge nedeniyle, su altı canlı çeşitliliği açısından çok zengin olan Gili Trawangan'ın turistleri etkileyen yanlarından birisi de sahildeki balık lokantaları. 

Müslüman bir ülke olması nedeniyle kumsal dışında bikini ile gezilmesi yasak olan Gili Trawangan'da, yolların kumsalla iç içe geçmiş olması nedeniyle birçok turist bu kuralı mantıklı bulmuyor. Ayrıca müslüman bir ülke olduğu için günde beş kere ezan okunması haricine her ezandan önce yaklaşık 45 dakika süren arapça duyurular da yapılmakta. Çoğu turiste göre plaj dışında bikini ile gezilmesine izin verilmeyen bir ülkede, adada "mushroom" denilen uyuşturucunun yasal olması da enteresan bir durum oluşturuyor. 

Turistlik Olarak Gili Trawangan

Gelirinin büyük bir kısmını turizmden sağlayan Gili Trawangan, zaman içinde  nasıl daha iyi bir ortam sağlayabileceği konusunda uzmanlaşmış durumda. Üç ada içinde turistleri en çok çeken bu adada, tekne turlarından dalış kurslarına, sörften doğa yürüyüşüne kadar birçok keyifli aktivite bulunuyor. 

Gili Trawangan dalgıçlar için tam bir cennet. Hem eğitim hem de keyif dalışı imkanı sunan Gili Trawangan, barındırdığı canlı çeşitliiliğiyle dalgıçları büyülüyor. Sahil şeridi boyunca sık sık rastlayacağınız tüplü dalış merkezleri, dalış yapmanız için PADI ya da CMAS sertifikalarını zorunlu tutuyor. Eğer sertifikanız varsa, dalış merkezleriyle konuşarak birçok noktada dalış yapabilirsiniz.

Ancak Gili Trawangan'a gitmişken mutlaka görmenizgereken birkaç destinasyon da bulunmakta. Köpekbalıklarını ve ahtopotları görebileceğiniz Manta Point ve derinliği 40 metreye ulaşan rengarenk balıklara ve mercanlara ev sahipliği yapan Deep Halik. 

Gili Trawangan, denize girmek için bir sürü muhteşem plaja sahip olsa da bazı plajları çok daha öne çıkmış durumda. Uyarmalıyız ki, adanın güney sahillerinin sığ olması nedeniyle, adanın doğusundaki plajlarda yüzmek daha keyifli olabilir. 

Kaplumbağa Plajı (Turtle Beach)

Plajın adından da anlaşıldığı üzere bu plaj deniz kaplumbağalarına ev sahipliği yapmakta. Kaplumbağaları uzaktan görmektense onlarla birlikte yüzmeyi tercih edenler için muhteşem bir lokasyon. Aynı zamanda şnorkel yapmak için de çok uygun olan bu plaj, öğle saatlerine doğru kalabalıklaştığı için sabah saatlerinde gidilmesi tavsiye ediliyor.

Köpekbalığı Noktası (Shark Point)

Eğer yüzme konusunda kendinize güveniyorsanız ve köpekbalıklarıyla yüzmek hayalleriniz arasındaysa, "Le Priate" isimli otelin önünden açıldığınızda köpekbalıklarını görebilirsiniz. Daha güvenilir şekilde köpekbalıklarını görmek isterim derseniz, adada birçok tüplü dalış merkezi bulunmakta. 

Günbatımı Plajı (Sunset Beach)

Gili Trawangan'nın güneyinde bulunan bu plaj, sığ olması nedeniyle denize girmek için çok uygun olmasa da ziyaretçilerine eşsiz bir günbatımı deneyimi sunuyor. Sahilde konumlanmış salıncaklar günbatımı için çok güzel fotoğraf verse de önünde oluşan kuyruğu görünce fotoğraf çektirmek istemeyebilirsiniz. Bu plaja sahilden yürüyerek ulaşmanızı tavsiye etsek de faytonlarla da ulaşabilirsiniz. 

Gili Trawangan'da Mutlaka Yapılmsı Gerekenler

Gili Trawangan'da birçok denenecek şey olsa da bazıları adanın kimliği haline gelmiş durumda. Adaya 1990'larda başlayan sırt çantalı gezgin akını ve yıllar içinde artan partilerle, Gili Trawangan'nın en öne çıkan özelliği bir parti adası olması. 

Sahil şeridini kaplayan barlar ve gece kulüpleri nedeniyle, geceleri rengarenk bir hale bürünen ve uyumak nedir bilmeyen Gili Trawangan'da bar değiştirdikçe ülke değiştirmiş gibi hissedebilirsiniz. Barların sunduğu farklı konseptlerde dünyadaki farklı ülkelerden izlere raslayabilirsiniz. 

Tüm barlar ve gece kulüpleri haftanın her günü, birbirinden farklı parti programları sunuyor. Adadaki en ünlü partilerden birisi dolunay zamanında yapılan full moon partileri. Birbirinden eğlenceli oyunlar, enerjik müzikler, sahilde yakılan kocaman ateşler ve ateş gösterileri ile Gili Trawangan'ın en kapsamlı ve eğlenceli partilerinden. 

2- Gili Meno

Gili Trawangan ve Gili Air'ın ortasında konumlanan Gili Meno, genellikle huzurlu ve sakin bir tatil geçirmek isteyenler tarafından tercih edilmektedir. 

Gili Meno Genel Özellikleri

Gili Meno, 1.68 km²'lik yüzölçümüyle Gili Adaları'nın en küçük ve 500 kişilik en tenha adasıdır. Gili Meno'nun neredeyse hiç yükseltisi yoktur ve adanın her yeri deniz seviyesindedir. Gili Meno'yu yapısal olarak diğer iki adadan ayıran en önemli özellik, yüzölçümüne rağmen içersinde bir göl bulundurmasıdır. 

Aynı zamanda adalar içinde en ıssız ve turistik açıdan en az bilinen ada Gili Meno'dur. Bu da, adanın doğal halinin korunmasını sağlamıştır.

Diğer adalara kıyasla çok daha az yerleşim olan bu ada, doğa ile başbaşa kalmak isteyenler için en ideal.

Turistik Olarak Gili Meno

Gili Meno'yu bir cümleyle anlamak isteyenler için "filmlerde uçakların düştüğü ıssız ada" tanımı yanlış olmayacaktır. Üzerinde yaşayan insanlar olmasına rağmen, ıssız ve sessiz olması nedeniyle, kendisiyle ve doğayla başbaşa kalmak isteyenler için hiç tereddütsüz üç adadan en uygun olanı Gili Meno.

"Balayı Adası" olarak bilinen Gili Meno, sessiz ve sakin olmasına rağmen bir sürü deneyim de sunmakta. Mesela gündoğumunda sahile inip kaplumbağaların yumurtalarından çıkıp denize yürümelerini izleyebilir, adanın çevresinde bisikletle turlayabilir, ıssız bir adada olduğunuzu hissettirecek sahillerden birinde gününüzü geçirebilirsiniz. 

Aynı zamanda diğer Gili Adaları gibi Gili Meno da muhteşem bir su altıyla sizi bekliyor. İngiliz heykeltıraş, Japon DeCaires Taylor'ın bir daire etrafına 48 yaşamı konumlandırdığı, yaşamı ve devamlılığı sembolize etmek için yaptığı bu heykel Gili Meno açıklarına batırılmış durumda. Zamanla Gili Adaları'nın en önemli şnorkel noktalarından birisi haline gelmiş.

Gili Meno'nun içinde bulunan tuzlu su gölü ise kuş sesleri eşliğinde kenarında oturmak için çok keyifli bir imkan sağlıyor. Gölün etrafında yürüyebilir, kıyısında kitap okuyabilir ya da arkadaşlarınızla sohbet edebilirsiniz.

Gili Meno'da Mutlaka Yapılması Gerekenler

Gili Meno'da ne yaparsanız yapın sükunet ve huzur içinde olacaktır. Yine de Gili Meno turistlerden uzak plajları ve turkuaz suyuyla, sahillerinden en keyif alabileceğiniz Gili Adası.

Gili Meno, palmiye ağaçları, ağaçların dibine düşmüş hindistan cevizleri, beyaz kumu ve turkuvaz suyu ile aklınızda canlanan tropik ada görüntüsünü çiziyor.

3- Gili Air

Gili Air, Gili Trawangan'da partileyen turistlerdense; rahatlamak isteyen, ailecek sakin bir tatil tercih edenleri kendisine çekmektedir. Gili Trawangan'daki sırt çantalı gezginler yeterince eğlendikten sonra, rahatlamak için de bu adayı tercih etmektedirler. Endonezce'de su anlamına gelen "air" isminin bu adaya verilmesinin en büyük nedeni su altı güzelliği.

Gili Air'ın Genel Özellikleri

Gili Adaları'nın ortanca adası Gili Air, Gili Trawangan'daan küçük olmasına rağmen yerli nüfusu 1800 kişi. Gili Trawangan partileriyle bilinirken, Gili Air daha çok sakin bir tatil için tercih edilir. Gili Trawangan'dan sonra en tercih edilen adadır. Gili Air için, Gili Trawangan ve Gili Meno'nun harmanlanmış hali de diyebiliriz. Sessizliğini Gili Meno'dan, gece hayatını ve aktivitelerini Gili Trawangan'dan almıştır.

Gili Air da, Gili Trawangan gibi genel tarım ürünleri yetiştirme açısından verimli olmasa da hindistancevizi yetiştiriciliği açısından gelişmekte. Ada halkı aynı zamanda balıkçılık ve turizm sektörleri ile geçimlerini sağlıyor. 

Turistik Olarak Gili Air

Gili Air, aktiviteler açısından Gili Trawangan'ı yetişmiş durumda. Hatta Gili Trawangan'da çok fazla rastanmayan yemek kursunu Gili Air'da rahatlıkla bulabilirsiniz. Waroeng Alam Damai'de verilen yemek kursu Endonezya mutfağını tanıtmak için ücretsiz ve genellikle öğleden önce yapılıyor. 

Gili Trawangan sahillerinde çalan hareketli gece kulübü müzikleri yerine, sahildeki armut koltuklarda oturup şarabınızı yudumlarken, arkadan çalan canlı müziği dinleyebiliyorsunuz. 

Diğer adalarda olduğu gibi Gili Air'da da motorlu taşıtların yasak olması adada bisiklet kullanımını büyük ölçüde arttırmış. Hatta bu bir aktivite haline gelmiş durumda. Bir bisiklet kiralayıp adanın keşfedilmemiş köşelerine yolculuğa çıkabilirsiniz. 

Gili Air'da Mutlaka Yapılması Gerekenler

Gili Air, isminden de anlaşıldığı gibi su altı dünyasıyla öne çıkan bir ada. Etrafında bir çok dalış noktası bulunan Gili Air, tüplü dalış açısından imkanı en geniş olan ve en tercih edilen ada. Birçok dalış noktasının ortasında konumlanmasına rağmen Gili Air denince özellikle akla gelen birkaç dalış noktası vardır. 

Mavi Ovalar (Blue Plains)

Derinliği 18 metre olan bu lokasyon; sandık balığı, yılan balığı, ahtopot ve aslan balığı görmek için en iyi lokasyonlardan birisi. Aynı zamanda yapay resif olan Biorocks resifi de görülebilir.

Gili Air Duvarı (Gili Air Wall)

8 metreden başlayan ve 30 metreye kadar inen, su altında duvarlar oluştuğu için bu ismi alan lokasyon, aynı zamanda kurbağalara ve denizatlarına da ev sahipliği yapmaktadır.

Gili Adaları, Hint Okyanusu'nun ortasında kalan, modunuza göre yaşamak istediğiniz her türlü şeyi size sunan takımadalardır. Gili Trawangan, daha çok partilemek isteyen gençler tarafından; Gili Meno, çiftler tarafından ya da doğayla baş başa kalmak isteyenler tarafından tercih edilirken; Gili Air ise ikisinin özellikleriyle harmanlanmış ve dalgıçlar için cennet haline gelmiştir. Bir gün Bali'ye gitmek için program yaparsanız yolunuzu bu üç küçük adaya da düşürmenizi tavsiye ederiz. 

Kaynaklar:

 https://www.thejakartapost.com/travel/2018/04/13/gili-trawangan

https://en.wikipedia.org/wiki/Gili_Islands#Gili_Trawangan

https://www.gezgincift.com/gili-trawangan-adasi

https://gilidivers.com/fun-diving/dive-sites/

https://www.gilibookings.com/gili-meno-travel-guide

https://www.ingili.com/gili-meno-paradise-island/

https://www.oceans5dive.com/en/dive-sites-around-the-gili-islands-dive-resort-gili-islands-idc-gili-islands-indonesia

https://www.saltinourhair.com/bali/gili-air-island-guide/