2021’in öne çıkan filmlerinden Flee (Kaçış), Amin adlı bir gencin Afgansitan’daki savaş sebebiyle memleketinden ayrılmak ve başka ülkelerde kaçak olarak yaşamak zorunda kalmasını, bu yaşantısında ırkçılıkla ve ayrımcılıkla karşılaşmasını konu alıyor. Danimarka yapımı biyografik bir animasyon olan Flee, ülkesinden kaçmakla ilgili geçmişini ve duygularını aktaran Amin Nawabi takma ismiyle bir adamın hikayesini anlatıyor. Jonas Poher Rasmussen’in yönetmenliğini ve senaristliğini yaptığı bu filmde, Riz Ahmed ve Nicolaj Coster Waldau filmin yönetici yapımcılığını üstleniyor. Flee, 4 Mart 2022’de vizyona girmiştir. 

Flee Fragman 

Yönetmen / Senaryo:  Jonas Poher Rasmussen

Kurgu: Janus Billeskov Jansen 

Süre: 90 dakika 

Seslendirme: Daniel Karimyar, Fardin Mijdzadeh, Milad Eskandari, Belal Faiz, Elaha Faiz

Flee IMDb 

IMDb Puanı: 8.0

Metascore Puanı: 91 

Letterboxd Puanı: 4.1 

Flee Konusu

Flee, Afganistan’dan kaçmak zorunda kalıp başka ülkelere göç etmek zorunda kalan bir gencin ve onun ailesinin kendilerine bir hayat kurma ümitleriyle dolu olan gerçek bir yaşam hikayesini anlatıyor. Filmde yaşananların gerçek hayatta da yaşanmış olmasından ötürü asıl karakterimiz, Amin Nawabi takma adı ile karşımıza çıkıyor. Asıl karakterimiz; yaşadıklarının büyüklüğü, derinliği ve hala hayatını riske sokabilecek durumlar sebebiyle anonim olarak kalmayı tercih ediyor.

Yılın konuşulan dokunaklı filmlerinden olan Flee; Amin’in yaşadıklarını göstererek maalesef şu anki dünyamızın da yaşadığı göçmen sorununu konu alıyor. 2022 yılına gelmiş olmamıza rağmen hala savaşlar çıkıyor, ülkelerdeki sistemler değişiyor ve ölümle burun buruna gelmiş masum insanlar ülkelerini terk etmek zorunda kalıyor. Flee, mültecilerin yaşadıklarını, hissettiklerini -gerek ayrımcılık olsun gerek ırkçılık olsun- çarpıcı bir şekilde aktarıyor ve izleyiciye gerçekten hissettiriyor. Flee, Amin karakterinin hayatını anlatırken günümüzde bir şekilde mülteci durumuna düşmek zorunda kalan 80 milyonu aşkın insanın varlığını hatırlatıyor. 

Flee Yapım Aşaması

Jonas Poher Rasmussen, 1981’de küçük bir Danimarka kentinde doğar ve gençliğine kadar yaşamı burada geçer. Rasmussen 15-16 yaşlarındayken kente Afganistan’dan Danimarka’ya göç etmiş ve koruyucu bir ailenin yanına verilen kendi yaşlarında genç bir erkek çocuk gelir. Rasmussen ile kente yeni gelen bu genç evlerinin birbirine yakın olmasının vesilesiyle birlikte çok vakit geçirirler ve yakın arkadaş olurlar. Afgansitan’dan göç eden arkadaşı Princeton’da felsefe doktorasını yaptığı, Rasmussen de bir sinemada belgeselci olarak çalıştığı zamana kadar bu yakın arkadaşlık 25 yıl boyunca sürer. Rasmussen aslında arkadaşının Afganistan’dan neden geldiğini, nasıl geldiğini, ailesini, ne yaptıklarını kısacası arkadaşının geçmişi bu zamana kadar merak eder fakat arkadaşının bu konulara değinmek istememesine saygı duyarak bu konuyu irdelemez. 

8-9 yıl öncesinde Rasmussen’in çalıştığı yerden canlandırma sinema formatında konu araştırmaları istenir. Rasmussen ise hemen Afgan arkadaşını düşünür. Arkadaşı sırlarla, acılarla dolu olan hayatının anlatılmasına izin verir ve projeyi kabul eder. Animasyon bir film olacağından ötürü kişinin anonim olacağını da öğrenince proje daha çok içine siner ve çalışmalara başlanır. Rasmussen, filmin senaryosunu Afgan arkadaşı ile yaptığı 15-20 söyleşiden ve konuşmadan oluşturur. Söyleşilerden oluşturduğu bu hikayeyi canlandırma aracılığıyla 2D animasyonla anlatır. Fakat Rasmussen, arada bir klasik belgesel niteliğinde 1980’lerdeki Afgan İç Savaşı’na ait gerçek görüntüleri filme ekleyerek sık sık anlatıya karışır. 

Rasmussen’in hala kimliği bilinmeyen Afgan arkadaşı, filmde Amin Nawabi takma ismiyle anılır. Sundance ve birçok diğer önemli festivallerde gösterimi yapılmış Flee sayesinde insanlar Amin karakteri ile kendi içlerinde bağlantı kurabilmiş ve hikayenin gücünden etkilenmiştir. 

Filmin uygulayıcı yapımcıları olan Riz Ahmed ve Nikolaj Coster Waldau, filmin İngilizce seslendirmesinde yer almışlardır. Flee’nin İngilizce versiyonu dışında özgün Danca versiyonunda iki baş karakteri Amin ile Rasmussen kendi sesleriyle seslendirmişlerdir. Filmde Rasmussen’in gerçek Afgan arkadaşının yüzünü göremesek de aslında sesini duyuyor ve onunla oradan bir bağlantı kurabiliyoruz. 

Flee Analiz 

(Bu kısım SPOILER içerir.)

Flee, Amin karakterinin Rasmussen ile olan söyleşi ile başlıyor. Uzun zamandır içinde sakladığı, sevgilisiyle bile rahatça paylaşamadığı zorluklarla dolu olan hayatını tüm gerçekçiliğiyle dünyaya aktarmaya hazırlanan Amin’i görüyoruz. 

Amin, Afganistan’dan Danimarka’ya göç etmiş, Kasper adlı bir adamla evliliğe doğru giden bir ilişkisi olan, Princeton’da felsefe doktorası yaparak akademik bir kariyer hedefleyen bir karakter. Rasmussen’in projesi için geçmişiyle ilk defa gerçekten yüzleşecek olan Amin, hikayesine çocukluğundan en güzel zamanlarını aktararak başlıyor. Evinde ailesiyle birlikte geçirdiği güzel vakitler sonrasında ülkesinde çıkan savaş sebebiyle tüm huzur bozuluyor ve Amin için bambaşka bir hayat başlıyor.

Ülkedeki olayların gelişmesiyle birlikte devlet Amin’in babasını tutuklar. Amin ve ailesi babalarından hiçbir zaman haber alamazlar. O sırada devlet tüm erkek çocuklarını ordu için toplamak ister. Bu gelişmeden ötürü Amin ve ailesi ülkeyi terk etmek zorunda kalır ve o zaman Afganistanlıları sadece turist vizesiyle kabul eden tek yer olan Rusya’ya giderler. 

Rusya’da geçirdikleri 1 senede birçok ırkçılığa ve ayrımcılığa maruz kalmışlardır. Her sokağa çıktıkları an tehlikede olan Amin ve ailesi polisle karşı karşıya gelmekten her seferinde çekinmiş, bu durumdan ötürü eve kapanmak durumunda kalmışlardır. Rusya’da geçirdikleri bu sıkıntılı zamanda İsveç’teki akrabalarından gelen para ile geçimlerini sağlamaya çalışmışlardır. Fakat gelen para kısıtlıdır. Rusya’daki bu ızdıraptan ötürü İsveç’e akrabalarının yanlarına gitmek isterler fakat İsveç’e yasa dışı gitmek oldukça pahalıdır. Bu yüzden teker teker ülkeden kaçmaya çalışırlar.

Amin’in iki kız kardeşi oldukça zorlu bir yolculuk sonrası İsveç’e gidebilmiştir. Ardından Amin, annesi ve abisi de İsveç yoluna koyulur. Fakat bu yola koyulmak ve o yolu gitmek maalesef burada yazıldığı kadar kolay değil. İnsan kaçakçılığından bahsediyoruz sonuçta. İnsanlar yasa dışı bir şekilde büyük bir tehlike içerisinde başka bir ülkeye gidiyorlar. Amin, annesi ve abisi geminin alt kısmında kapalı bir bölümde yüzlerce insan ile sıkışarak günlerce yol alır.

Rusya’dan kaçan insanların gemi içerisinde bulunduğu bölüme aniden su dolmaya başlamasıyla insanlar panikler. Son anda gemideki görevli bölümün kapısını açar ve insanlar hızlıca dışarı çıkmaya çalışır. Bu sefer geminin üst kısmında yolculuğa devam ederken yanlarına büyük bir gezi gemisi yaklaşır. İnsanlar panikle yardım çığlıkları atarlar, gezi gemisinin onlara yardım edeceğini düşünerek heyecanlanır kendilerini fark ettirtmeye çalışırlar. O kadar çaresizlerdir ki yaklaşan gezi gemisinin onları kurtarabileceğini ya da büyük gezi gemisine alınabileceklerini düşünürler. Suya atlasalar kurtulabilecekmiş ya da kaçabilecekmiş gibi çaresiz düşüncelere kapılırlar.

Amin, gemideki kendisi gibi olan mültecilerin bu çırpınışları karşısında utanır. Gerçekten çok kötü bir durumdadırlar. Fakat gezi gemisindeki insanlar onları sadece izleyip fotoğraflarını çekmiştir. Aniden gezi gemisinden gelen Estonya sınır polisine haber verildiğini ve mültecileri geri Rusya’ya göndereceklerini söyledikleri anonsu duyan Amin, annesi ve diğerleri büyük bir ümitsizliğe ve korkuya kapılır. 

Gemiden sonra Estonya sınırındaki polis onları dikenli tellerle çevrili bir binaya bırakır ve altı ay boyunca Amin, annesi ve abisi burada yaşamak zorunda kalırlar. Bir süre sonra binada yaşamak zorunda kalan bu insanlara bir seçim fırsatı sunulur: Moskova’ya geri dönmek ya da ömür boyu bu binada yaşamaya devam etmek. Amin ve ailesi mecburen Rusya’ya geri dönerler. 

Problemsiz başka bir ülkeye gitmelerine yardımcı olabilecek bir insan kaçakçısı bulan Amin ve ailesi, İsveç’ten gelen kısıtlı para sebebiyle sadece Amin’in başka bir ülkeye gitmesine karar verir. İstanbul’dan aktarmalı bir şekilde Kopenhag’a giden Amin kendine bambaşka bir hayat kurmak zorunda kalır. Danimarka’da rahat bir hayat yaşayabilmesi için Afganistan’daki ailesinin öldüğünü, sadece onun hayatta olduğunu söylemesi gerekir. Amin, yalandan kurulu bir hayat ile baş başa kalır. 

Günümüzde Amin karakteri hala yaşıyor ve tüm bu yaşadıklarından ötürü anonim olarak kalması gerekiyor. 

Flee Müzikleri

Animasyon bir belgesel oluşuyla dikkatleri çekilen ve ses getiren Flee’nin müzikleri de izleyenler tarafından oldukça beğenilmiştir. Filmdeki çalan şarkıların ve kendi film müziklerinin de içinde bulunduğu Spotify’daki müzik listesini sizin için ekledik. 

Flee Aldığı Ödüller ve Adaylıkları

2021’in öne çıkan filmlerinden biri olan Flee, 2022 senesinde de adını sıkça duyacağımız bir film. Jonas Poher Rasmussen’in de başarılı yorumuyla birlikte bu seneki birçok prestijli film ödüllerinde adaylar arasında yerini koruyor.

27 Mart’ı 28 Mart’a bağlayan gecede gerçekleşmiş olan 94. Akademi Ödül töreninde En İyi Belgesel, En İyi Animasyon ve En İyi Uluslararası Film kategorisinde adaylığı bulunmaktaydı. Her ne kadar ödüllerin hakkı Flee’de olsa da üzülerek söyleyebiliriz ki adaylıklarını kazanamamıştır. Fakat bu üç kategoride adaylığını bulundurarak tarihte bir ilk yaratmıştır. 

Oscar Ödülleri dışında Flee’nin BAFTA Ödüllerinde En İyi Belgesel ve En İyi Animasyon dallarında da adaylıkları bulunmaktaydı. Bu tanıdık ve bilinir film ödüllerinin yanı sıra birçok festival ve prestijli ödüllerde adaylıkları ve kazandığı ödülleri vardır. Toplamda 82 ödül sahibi ve totalde 135 ayrı adaylığı bulunmakta. 

Flee İzleyici Yorumları 

Birçok prestijli ödül ve jüri adaylarının beğenisini kazanan bu film, pek çok izleyici tarafından da takdir aldı. Sizin de fikirlerinizin şekillenmesi amacıyla birkaç izleyicinin yorumlarını derledik. İyi Ki Görmüşüm okuyucuları olarak sizin de yorumlarınızı sabırsızlıkla bekliyoruz. 

‘’Film senaryosu ile biyografi anlamındaki başarısı ile büyüleyici olmuş. Bir insanın vatanından kaçması vatansız kalması ve bu durum ile gelen sorunlar çok güzel bir şekilde izleyicinin önüne konmuş.’’ – larryy Sinemalar üye yorumu  

‘’Bunu yaparken yapılan her seçim özenle patlıyor. Her biri farklı animasyon stili kasıtlı ve destekleyici. İnanılmaz.’’ – Brian Letterboxd üye yorumu

‘’ -Kimse yok. Yapayalnızım.- Yıkıcı derecede hassas ve tamamen tekil. Animasyon güzeldir, ancak hikayeyi asla aşmaz, bunun yerine ikisi iç içe geçer ve hareketli bir nihai ürün oluşturmak için birlikte akar. Bu filmi gerçekten tavsiye ediyorum.’’ – Lucy Letterboxd üye yorumu

‘’Birçoğumuzun kabul ettiği temel şeyler için binlerce kişinin savaşması gerektiğine dair görsel olarak tutuklayıcı ve güçlü bir hatırlatma.’’ – David Chen Letterboxd üye yorumu 

Kaynakça:

https://filmhafizasi.com/gocmen-olma-durumu-flee-2021/

https://www.imdb.com/title/tt8430054/?ref_=fn_al_tt_1

https://ortakoltuk.com/film-elestirileri/kacis-2