“Kahve çekirdeği çeşitleri nelerdir?” sorusu kahve kültürüne ve özelliklerine ilgili bir kahvesever için merak edilen ilk sorulardan biri. Bu yazımızda kahve çekirdeklerinin özelliklerine, benzerliklerine, farklarına, tat profillerine, coğrafi özelliklerine vb. birçok bilgiye yer vereceğiz. 

Bunun öncesinde soruya en başından başlayalım.

Kahve Çekirdeği Nedir?

Kahve çekirdeği, kahve ağacının bir meyvesinin içinde yer alan tohum. Bu ağacın meyvesi alıç meyvesine benzer fakat kırmızı renktedir. Fakat bu meyve kısmı yenmez. 

Ağacın boyu ortalama 3 metre civarında fakat 6 metreyi bulabiliyor. Dünyadaki kahve ağaçlarının %60’ı da Arabica kahve çekirdeği veren ağaçlardır.

Kaç çeşit kahve çekirdeği var? Kahve Çekirdeği Çeşitleri ve İsimleri

En başta özetlemek gerekirse dört kahve çeşidi var. Bunlar: Arabica, Robusta, Liberica ve Excelsa. Bu çekirdekler arasında dünyada en yaygın olan çekirdekler Arabica ve Robusta’dır. Ama olur da şanslıysanız Liberica ve Excelsa ile de karşılaşabilirsiniz.

1. Kahve çekirdeği çeşitleri: Arabica Kahve Çekirdeği

Dünyadaki en yaygın kahve çekirdeği türü Arabica. Dünyadaki tüm kahvelerin de yaklaşık %60’ını oluşturuyor. Bu çekirdekler yüzyıllar önce Etiyopya’nın dağlık bölgelerinde keşfedildi. Hatta kahvenin keşfi de bu coğrafyalarda gerçekleşti, dolayısıyla dünyada tüketilen ilk kahve çekirdeği olabilir. Arabica ismini ise 7. yüzyıl’da Arabistan coğrafyasından, Yemen’den alıyor.

Dünyadaki tüm kahve çekirdekleri dünyadaki 50 civarında ülkede yetişiyor. Bu ülkelerin ortak özelliği “kahve kuşağı” denen coğrafyada yetiştirilmesi. Yengeç ve oğlak dönenceleri arasında kalan bir bölge. 

Fakat Arabica çekirdeklerinin iyi mahsul vermesi için ekstra gölgeye, suya ve deniz seviyesinden yüksek olmasına ihtiyaç duyuluyor. Kahve ağaçları hastalık kapmaya çok müsait bitkiler. Büyüdüğünde ise 3-6 m. aralığında oluyorlar.

Etiyopya, Sumatra, Guatemala, Kenya, Endonezya adıyla bilinen kahve türleri bu coğrafyalarda yetişen Arabica kahvesi çeşitleridir. Aslında hepsi de Arabica kahve fakat coğrafyaları ve iklimleri nedeniyle nüansları var.

Arabica Kahve ve 10 Özelliği yazısını buradan okuyabilirsiniz.

Arabica Kahve Çekirdeği’nin Tadı Nasıl?

Dünyadaki en büyük kahve markalarının reklamlarında her zaman yüzde yüz Arabica kahve kullandıklarını görürüz. Bunun sebebi ise Arabica kahve çeşidinin en kaliteli çeşit olarak kabul edilmesi. 

En İyi Kahve Çekirdeği Hangisi?

Arabica kahve çekirdeği pürüzsüz, karmaşık lezzetlere sahip ve daha az acıdır. Bu nedenle en kaliteli çekirdek türü olarak kabul edilir.

En İyi Kahve Çekirdeği Hangi Ülkenin

Etiyopya kahvenin keşfedildiği yer ve Arabica kahvenin başkenti. Bu nedenle Etiyopya denebilir, aynı zamanda Kolombiya ve Brezilya’da dünyanın en kaliteli Arabica üreticilerinden. "Kahve üreten ülkeler" başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.

2. Kahve Çekirdeği Çeşitleri: Robusta Kahve Çekirdeği

Robusta, Arabica’dan sonra dünyada en yaygın tüketilen çekirdek çeşidi. Bu çekirdek Sahra Altı Afrika coğrafyasında yetiştiriliyor. Yetiştirildiği bölgeler ise Afrika ve Endonezya. Vietnam’da da üretiliyor. Arabica kahveye göre daha ucuz bir kahve türü. Genellikle kahve karışımlarına karıştırılır.

Robusta çekirdeği diğer çekirdeklere göre daha iri ve yuvarlak. Arabica’ya göre yetiştirilmesi daha kolaydır. Daha çabuk büyük ve daha çok mahsul verir. Robusta kahve ağaçları hastalıklara karşı daha dirençlidir ve deniz seviyesine yakın yerlerde de yetişebilir. Arabica ve Robusta çekirdek arasındaki 12 fark yazımızda daha detaylı bilgi alabilirsiniz.

Robusta Kahve Çekirdeğinin Tadı Nasıl?

Robusta sert ve acı bir kahve olarak bilinir. Genellikle güçlü baskın bir kokusu vardır. Arabica çekirdeklerine göre daha çok kafein içerir. Kahve gurmeleri birkaç tadım ve görsel karşılaştırma sonrasında bu iki çekirdeği ayırt edebilir.

3. Kahve Çekirdeği Çeşitleri: Liberica Kahve Çekirdeği 

Liberica adını Afrika’da yer alan Liberya’dan alıyor. Keskin aroması, dumanlı bir tat profili var. Dayanıklı bir ağacı özellikle 1800’lerin sonralarında bölgede yaygınlaştı.

Arabica kahve çekirdeklerini yok eden bir mantar hastalığı ortaya çıkınca Güneydoğu Asyalı kahve üreticileri almaya başladı. 

Liberica kahve ağacı Arabica ve Robusta ağaçlarından çok daha büyük. Meyveleri daha biçimsizdir, görünüş olarak da Robusta’ya benzer. Ağacı sıcak ve nemli iklimlere daha dayanıklı bu sebeple Endonezya, Malezya ve Filipinler’de üretilir. Dünyada kahve üretiminin %2’sine karşılık geliyor. Yani Liberica kahveye ender rastlanır. Özellikle Amerika ve Avrupa ülkelerinde görülmez. 

Liberica kahve daha çok Filipinler’de yaygındır. Bu ülkedeki süper marketlerde hala satılıyor veya “Liberica kahvesini de tatmak istiyorum” derseniz Avrupa ve Amerika’ya gittiğinizde Filipinlilerin yaşadığı yerlerdeki yerel marketlerde bulabilirsiniz. 

Liberica Kahve Çekirdeğinin Tadı Nasıl?

Liberica kahvesini tadanlar genel olarak ya çok beğeniyor ya da hiç beğenmiyor. Liberica’nın odunsu bir tadı var.

4. Kahve Çekirdeği Çeşitleri: Excelsa Kahve Çekirdekleri

Dördüncü kahve çekirdeği olarak yer verdiğimiz Excelsa aslında bir zamanlar ayrı bir tür olarak kabul ediliyordu. Şimdilerde ise Liberica kahvenin bir alt türü olarak sınıflandırılıyor.

Excelsa çekirdekleri tamamen Güneydoğu Asya’da yetişiyor ve ayın Liberica gibi görünüyor. Orta irtifada yetişen ağaçları 20-30 metreyi buluyor.

Excelsa Kahve Çekirdeğinin Tadı Nasıl?

Excelsa kahve çekirdeğinin tadı diğer üç çeşitten biraz daha farklı. Hatta bu nedenle Liberica’dan ayrılıyor. Az kavrulmuş çekirdeklerde meyve tatları hissedilir. Aroma ve kafein açısından diğer çeşitlerden daha hafif.

Neredeyse Güneydoğu Asya ülkeleri haricinde bulmak imkansız. 

Hangi Kahve Çekirdeği Daha İyi?

Kahve çekirdeği çeşitleri hakkında bilgileri paylaştık. Kahve uzmanlarına göre en kaliteli kahve çekirdekleri %100 Arabica kahveler. Diğer kahvelere göre daha pahalı. Dünyanın en iyi kahve çekirdekleri yazımızı okuyabilirsiniz.

Diğer seçenek ise Robusta ve Arabica karışımları. Bu seçenek daha ekonomik ve yaygın. Bu karışımlar ise fazladan kafein almak ve biraz daha acı kahve içmek anlamına geliyor.