Orson Welles biyografisini ve oynadığı, senaristliğini yaptığı, yönettiği bazı filmleri derledik.

Yazar: Yaren Elçin Gür - Koç Üniversitesi

Orson Welles Hakkında

George Orson Welles 6 Mayıs 1915 senesinde Kenosha’da doğmuştur. Yönetmenliğin yanı sıra yapımcılık, oyunculuk ve yazarlık yapmıştır. 10 Ekim 1985 yılında Los Angeles’ta hayata gözlerini yummuştur. Annesi piyanisttir ve babası mucittir. Dokuz yaşındayken annesini kaybetmiştir. 15 yaşındayken babasını da kaybetmiştir. Babasını kaybettikten sonra Doktor Bernstein velisi olmuştur. Ayrıca babasını kaybettikten sonra Avrupa'ya kısa bir ziyareti olmuştur. Woodstock’da olan Todd okulundan 1931 yılında mezun olmuştur. İlk kez sahneye Gate Tiyatrosu'nda 13 Ekim 1931 yılında çıkmıştır. Daha sonrada küçük rollerde oynamıştır. Londra’ya iş bulmaya gitmiş ancak iş bulamayınca geri Amerika’ya dönmüştür. 1933 yılında bir partide Katharine Cornell ile tanıştırılması önünü açmıştır. Ondan sonra başka bir yönetmen ile anlaşıp 36 hafta süren bir turnede oyuncu olarak görev almıştır. Sekiz daika süren ilk filmini 1934 yılında çekmiştir. Bu filmin ismi; “The Hearts of Age'dir.”

1934 yılında New York’ta aktris Virginia Nicolson ile evlenmiştir. Bu yıllardan sonra birçok dizi filmde oynamış ve çeşitli başarılara imza atmıştır.

Orson Welles Filmleri

1) Citizen Kane (Yurttaş Kane)

Film Hakkında

1941 yılınca çekilen filmin senaryosunu Orson Welles ve Herman J. Mankiewicz birlikte yazmıştır. Bu film Welles’in ilk uzun metrajlı filmi sayılabilir. Filmin çekimleri yaklaşık on hafta sürmüştür. Film dokuz kategoride Akademi ödüllerine aday gösterilmiştir. Orson Welles bu filmde daha önce kullanılmayan bir çok yeni teknik kullanmıştır. Örneğin, flashback sahnelerine yer vermiştir. Işığı güzel kullanmıştır ve alan derinliğini de vurgulamıştır. En İyi Senaryo ödülünü de kazanmıştır. Yapıtın ilk sahnesi ölüm döşeğinde olan Charles Foster Kane’in elinde kar küresi ile “gül goncası” adlı kelimeyi söylemesi ve hayatını kaybetmesi ile başlar. Daha sonrasında ise flashback sahneleri ile Kane’in hayat hikayesine şahit oluruz.

Müzik: Bernard Herrmann

IMDb: 8.3/10

Rotten Tomatoes: %99

Beyazperde: 4.3/5

Yurttaş Kane Fragmanı

Yurttaş Kane Oyuncuları

Orson Welles

Joseph Cotten

Ruth Warrick

Agnes Moorehead

Everett Sloane

Dorothy Comingore

Ray Collins

Gregg Toland

2) The Trial (Dava)

Film Hakkında

1962 yapımıdır ve yaklaşık iki saat uzunluğunda sürmektedir. Franz Kafka’nın aynı adlı romanından uyarlanmıştır. Başrolde Anthonhy Perkins oynamaktadır. Joseph K. banka memuru olarak çalışmaktadır. Hakkında bir dava açılmıştır bunun üzerine polis memurları ile karşı karşıya gelir. Fakat ne ile suçlandığını bilmemektedir. Polisler ilk başta onu gözaltına almazlar. Orson Welles avukat rolü ile karşımıza çıkar. Joseph’in amcası ona bu avukata danışmasını önerir. Olay Joseph ile polisler arasında devam eder. Birkaç kez daha karşı karşıya geleceklerdir.

Müzik: Jean Ledrut, Tomaso Albinoni

IMDb: 7.8/10

Rotten Tomatoes: %83

The Trial Fragmanı

The Trial Oyuncuları

Orson Welles

Anthony Perkins

Jeanne Moreau

Suzanne Flon

Elsa Martinelli

Romy Schneider

3)The Other Side of the Wind (Rüzgarın Öteki Yüzü)

Film Hakkında

Film 2018 yılında çekilmiştir ve yaklaşık yüz yirmi iki dakika sürmektedir. Bu film deneysel bir filmdir. Ayrıca yapıtın çekimleri Orson Welles tarafından 1970 yılında başlamıştır. 1976 yılına kadar çekimler aralıklı olarak devam etmiş ancak bazı nedenlerden dolayı o yıllarda tamamlanamamıştır. 2014 yılında filmin hakları satın alınmış ve yapımcı Frank Marshall’ın önderliğinde tamamlanmıştır. Ayrıca filmde arşiv görüntüleri de kurgulanarak kullanılmıştır. Filmde hem siyah beyaz hem de renkli sahneler yer almaktadır.

Rüzgarın Öteki Yüzü ’nün ilk gösterimi 31 Ağustos 2018 yılında Venedik Uluslararası Film Festivali’nde yapılmıştır. Filmin konusu, bir Hollywood yönetmeni Jake Hannaford’un ölmeden önceki hayatı ile ilgili bilgiler vermesidir.

Müzik: Michel Legrand

IMDb: 6.8/10

Metacritic: %78

Rotten Tomatoes: %84

The Other Side of the Wind Fragmanı

The Other Side of the Wind Oyuncuları

John Huston

Orson Welles

Oja Kodar

Susan Strasberg

Bob Random

Frank Marshall

Lilli Palmer

4) A Man of All Seasons (Her Devrin Adamı)

Film Hakkında

Film Robert Bolt’un aynı adlı oyunundan uyarlanmıştır. 1966 yapımı olan film Fred Zinneman tarafından yönetilmiştir. 39. Akademi Ödülleri’nde En İyi Film Akademi ödülünü kazanmıştır. Bunun dışında 5 farklı ödül daha kazanmıştır. Film 1529-1535 yıllarını anlatmaktadır. Orson Welles, Cardinal Wolsey rolüne hayat vermiştir. Cardinal Wolsey kilisinenin başındaki adam ve oranın danışmanıdır. Sözüne itibar edilen biridir. Filmde VIII Henry’nin saltanatı izlenir. Ayrıca Thomas Moore dürüst yaşamı ile tanınan bir yazar ve devlet adamıdır ve 1535 yılında öldürülür. Thomas Moore'ın öldürülmesi ile başdanışman olması arasında geçen olaylara da şahit olunur.

Yönetmen: Fred Zinneman

Müzik: Georges Delerue

IMDb: 7.7/10

Rotten Tomatoes: %83

Metacritic: %72

A Man of All Seasons Fragmanı

A Man of All Seasons Oyuncuları

Robert Bolt

Paul Scofield

Orson Welles

John Hurt

Robert Shaw

Leo McKern

Wendy Hiller

5) The Magnificient Ambersons (Muhteşem Ambersonlar)

Film Hakkında

Orson Welles tarafından yazılan film 1942 yılında üretilmiştir, yaklaşık bir saat yirmi sekiz dakika uzunluğunda sürmektedir. Film 4 Akademi ödülüne aday gösterilmiştir. Pulitzer ödüllü bir romandan ilham alınmıştır. Yazarı Booth Tarkington’dur. Otomobil çağının getirdiği sosyal değişimler ve zengin bir ailenin servetinin azalması konu alınmıştır.

IMDb: 7.7/10

Rotten Tomatoes: %89

Beyazperde:3.6/5