Spotify'ın Enleri
Spotify’ın verilerine göre 2020 yılında dünya genelinde en çok dinlenen tür rap oldu. 2020 de en çok dinlenen sanatçı Bad Bunny olurken Türkiye’de en çok dinlenen kişi yine Ezhel oldu.
.jpg)
Rap'in Tanımı ve Griot Geleneği:
Rap müzik aslında hip-hop ile iç içe bir tür. Rap yapmak hip-hop müziğin içinde olmazsa olmaz bir malzeme gibidir. Rap’in en genel tanımı anlatılmak istenen şeyi “sokak ağzı” ile ritmik ve tempolu bir biçimde söylemek şeklinde yapılabilir. Rap’in bu hip-hop ile bu kadar iç içe olmasının en önemli sebebi kökeninin uzun yıllar boyunca hip-hop kültürüne dayanıyor olmasıdır. Modern Rap’in bilinen en eski öncüleri Batı Afrika’nın griot geleneğinden gelir. Kısaca tanımlayacak olursak griot geleneği, söz yoluyla tarih, hikaye anlatılması veya övgü, yergi söylenmesidir. Rap aslında sözlü sanatlar olan şiir ve konuşma ile şarkı söyleme arasındaki gri bölgede kalır, ikisinin birleşimidir.
Kökeni:
Rap müziğin kökeni hip-hop müzikten çok daha öncesine, Batı Afrika’daki griotların bir şeylere vurarak yaptıkları ritme uygun bir şekilde çeşitli hikayeler anlatması geleneğine dayanmaktadır. "Rap" kelimesinin İngilizcede çokça anlamı var bunlardan bazıları "hafifçe ve akıllıca vurma" ve "sertçe komut verme, konuşma" dır.
Bir başka sözlük 1932 yılında rap’in tanımını önce "konuşmak" olarak sonraları ise "açık ve dürüst bir biçimde sohbet etmek" olarak yapmıştır. Müzikal anlamda rap yapma kavramı bu anlamlardan türemiştir. 1960’lı yılların sonlarında rap kelimesi konuşma yapmak ve sohbet kavramları için kullanılan argo bir kelime olarak kullanılmıştır ve yaklaşık on yıl daha müzikal bir anlam ifade etmemiştir.
Amerikan rapçi Del the Funky Homosapien 1970’li yılların başındaki rap hakkında “O zamanlar rap insanların belli bir üslupla konuşmasıydı, karşı tarafı ikna çabasıydı, rap konuşma şeklidir, konuşma tarzıdır.” İfadelerini kullanmıştır. Dünyaca ünlü boksör Muhammad Ali zaman zaman boks yaparken ritimli konuşarak, şiir ile ritmi birleştirerek ve boks kariyerinin dışında aktivistlik yaparken kullandığı politik şiirler ile 1970 yılında rap müziğin ortaya çıkması için gerekli yolu açmada rol oynamıştır.
Proto-rap:
Şarkıcı Jon Hendricks 1958’de modern Rap'e yakın bir şarkı kaydetmiştir. Bu kayıtta ritim-bilinci güdüldüğünden ve kafiyeli olduğundan Rap'e yakın olduğu söylenmiştir. Komedyen Rudy Ray Moore 1970 ve 1960 yıllarında çeşitli albümler çıkarmıştır. Bu albümlerden biri olan This Pussy Belongs To Me (1970) albümü de diğerleri gibi insanlar hakkında ve özellikle cinsellik konusunda kafiyeli şekilde yazılmış ve ritmik olarak söylenen sözler barındırdığından rap müzik olarak anılmış ve bu sebeplerden dolayı ismi Rudy Ray Moore “Rap’in babası” olarak kalmıştır. Rap müzik yapanlar bir çok farklı şairden ve farklı türlerin sanatçılarından da etkilenmişlerdir. Caz şair ve müzisyeni Gil Scott-Heron Chuck D ve KRS-One gibi rap sanatçılarını etkilemiştir.
20. yüzyıl ortalarında Caribbean müzik kültürü Amerika’daki müzikal değişimlerden etkilenmiştir. 1956 yılında Dj’ler Jamaika’nın elektronik müzik benzeri bir ritmi olan “Dub” üzerine sözler yazıp birbirleriyle atışıyorlardı. O zamanlar buna rap deniyordu. İlk zamanlarda rap partilerde Dj ve Mc (Master of Ceremonies) tarafından mikrofon ile müzik üzerine yapılan anonslardan türemiş ve sonrasında daha kompleks olan modern halini almıştır. Hip-hop zamanının ilk rapçilerinden ve aynı zamanda ilk Dj'lerinden olan Dj Kool Herc, Jamaikalı göçmen, Jamaika geleneği olan “toasting (kısaca laf atma diyebiliriz)”den esinlenerek yaptığı basit Rap'i partilerine taşımaya başladı ancak yazdığı kitapta oradan esinlendiğini reddetmiş ve Bronx’ta reggae çalamayacağını dolayısıyla öyle bir bağlantı olmadığını söylemiştir. Yaptığı rap için ilhamını James Brown ve Hustler’s Convention albümünden aldığını söylemiştir. Blondie’nin 1981’de çıkardığı tekli “Rapture” Amerika’da Billboard Hot 100 listesine giren ilk rap şarkılarından olmuştur.
Flow
Flow (akış), hip-hop şarkılarının ritim ve kafiyeleri, şarkı sözleri ve bunların nasıl etkileşimde oldukları şeklinde tanımlanmıştır. Rap’te flow’un en ana elementlerinden biri ritmi kaçımamak ve her zaman ritimde kalarak şarkıyı devam ettirmektir. Çoğu MC (Sean Price, Mighty Casey, Twista, Del The Funky Homosapien gibi) ritimde kalmanın önemini How To Rap kitabında not düşmüşlerdir. MC’ler müziğin dört vuruşu içerisinde heceleri vurgulayarak ritmi korumayı hedefler ve bu teknik How To Rap kitabında da diyagramlar kullanılarak açıklanmıştır. Genellikle Rap terminolojisindeki “16-bars” kullanılır ve bu bir kıtayı söylemesi için verilen zamanı simgeleyen bir terimdir, 1 bar genellikle 4 müzik vuruşuna eşittir. 2003 yılında Kool Moe Dee Eminem’in 2002 yılında çıkardığı ve hip-hop tarihinde ilk Oscar’ı kazanan “Lose Yourself” şarkısı için “şimdiye kadarki en dominant flow” ifadelerini kullanmıştır.
Stilleri
Birçok farklı sanatçı tarafından farklı terimler adı altında kullanılan birçok flow stili vardır.
Dead Prez'in Kullandığı Terimler
-The Chant
-The Syncopated Bounce
-Straight Forward
-The Rubik’s Cube
-2-5-Flow
Adam Krims'in Kullandığı Terimler
-Sung Rhythmic Style
-Percussion-effusive Style
-Speech-effusive Style
-Offbeat Style
Kafiye
MC’ler kompleks kafiye şemaları dahil olmak üzere birçok farklı kafiye tekniği kullanılmıştır. Kool G Rap, Big Daddy Kane, Rakim, Big L, Eminem gibi sanatçılar “multisyllabic rhymes (Rap ve şiirde 2 veya daha fazla hece içeren kafiye şeklidir)” kafiye şemasını kullanmıştır. Rap müzikte kullanılan kafiyeler şiir sanatının en üstün kafiyeleri olarak geçmiştir. Müzik akademisyeni Adam Bradley tarafından alınan notlarda rap’in kafiyenin biçimsel menzilini diğer türlerden çok daha fazla genişlettiğinden bahsedilmiştir.
Ritim
Rap müziğin ritim tekniklerinin çoğu vurmalı çalgıların ve perküsyon sanatının ritimlerinden gelmiştir ve çoğu Rap sanatçısı kendini vurmalı çalgılar çalanlar ile kıyaslar. 2000’li yıllardan beri Rap yapma stilleri ritim ve temponun sınırlarını aşan bir tarza doğru evrilmiştir. MF Doom ve Eminem bu stili ortaya koymaya başladılar ve o zamandan beri Rap müziği notalaştırmak oldukça zor olmuştur.
Performans
Rap müziğin tam anlamıyla karşı tarafa iletilebilmesi için Rap yapan kişinin nefes kontrolünü çok iyi sağlaması, telaffuzunun ve dilbilgisinin çok iyi olması gerekir. Nefes kontrolünü yeterli ölçüde sağlayamayan Rap sanatçısının zor kıtaları söyleyebilmesi için fazladan duraksamalar yapması gerekir ve bu da ritmi kaçırmasına sebep olabilir.
Kaynakça:
https://en.wikipedia.org/wiki/Rapping
https://en.wikipedia.org/wiki/Griot
https://www.iyikigormusum.com/hip-hop-muzigin-tarihcesi-ve-rap
BENZER YAZILAR
Müzik Müzeleri
Türkiye'de ziyaret edebileceğiniz müzik müzeleri.
Flamenko Nedir? Tarihi, Dansı, Müziği, Türleri ve Sanatçıları
Halk müziği Flamenko’nun tarihi ve ifade biçimleri.
