Kahve demleme ekipmanlarından olan Chemex nedir, ne işe yarar? Chemex demleme nasıl yapılır? Kahve ve uyumlu filtre kağıdı seçimi hakkında detaylar ve ipuçları bu yazımızda.

Chemex Nedir? Ne İşe Yarar?

Girdiğiniz her kafede görebileceğiniz Chemex, bir sürahiye ve kum saatine benzeyen bir kahve demleme ekipmanı. Aynı zamanda 3. dalga kahvecilerin favorilerinden bir filtre kahve demleme yöntemi.

Pour Over demleme temeline dayanan Chemex, tek parça cam bir sürahiden ya da ahşap-deri tutacakların olduğu birkaç parçadan oluşabilir. Diğer kahve demleme ekipmanlarından farklı olarak ağız kısmı kapalı olduğu için daha aromatik bir kahve elde etmeyi sağlar.

Chemex demleme kısaca üstü açık haznesine filtre kağıdı yerleştirilmesi, içine kahve ve sıcak su eklenerek demlenmesi şeklinde yapılır. Sonuç olarak berrak ve aromalı bir kahve ortaya çıkar.

Ortaya Çıkışı ve Tarihi

İlk kez 1941 yılında Alman kimyager Dr. Peter Schlumbohm tarafından icat edildi. Bu tasarımın amacı yalnızca yeni bir kahve demleme aracı üretmek değil, aynı zamanda şık bir kahve servisi ekipmanı yapmaktı.

Chemex tasarımı ilk ortaya çıktığı andan itibaren çok başarılı bulundu. Hatta bugün hala Brooklyn Müzesi, MOMA ( Museum of Modern Art) ve Corning Cam Müzesi'nde sergilenen ürünler de bulunuyor.

Tasarımı ayrıca 1943 yılında MOMA tarafından yılın en iyi tasarımı seçildi.  Illinois Institute of Technology tarafından ise modern zamanların en iyi 100 tasarımından biri olarak seçildi.

Orijinal Chemex Özellikleri

Chemex, borosilikat cam teknolojisi ile yapılıyor. Bunun en büyük faydası, koku ve kimyasal kalıntı barındırmaması. Bu sayede kahveden her seferinde aynı lezzeti alabiliyorsunuz.

Borosilikat aynı zamanda ısıya dayanıklı bir malzeme. Kahvenizin soğuması halinde ocakta tekrar ısıtma imkanı sağlıyor. Aynı zamanda kahveyi direkt ocak üzerinde de demleme seçeneği sunuyor.

Cam ve ahşap tutacaklı modellerin ikisi de ocakta ve kahve demleme işlemi sırasında ellere zarar vermeyecek şekilde tasarlanmış. Yine her iki model de elde yıkama için uygun.

Çeşitleri

Bu isimdeki kahve demleme ekipmanları temelde 3 çeşide sahip. İlk ikisi cam ve ahşap tutacaklı versiyonlardan oluşuyor ve ülkemizde kafelerde görebileceğiniz, evde kullanım için sipariş edebileceğiniz ürünler. Bu iki ürün arasında kahve demleme olarak hiçbir fark yok, yalnızca dış tasarım olarak farklılık gösteriyor. Üçüncüsü ise otomatik versiyon ve ülkemizde bulunmuyor.

Chemex modellerinde hacimler Cup hesabı ile ölçülüyor. Bir Cup 150 ml olarak hesaplanıyor.

Cam tutacaklı Chemex

• 3 Cup,
• 6 Cup,
• 8 Cup
• 10 Cup büyüklüğünde modellere sahip.

Ahşap tutacaklı Chemex için ise;

3 Cup,

6 Cup,

8 Cup

13 Cup ölçüleri bulunuyor.

Chemex Filtre Kağıdı

Dr. Peter Schlumbohm bir kimyagerdi. Bu nedenle karışımların içerik ve etkileşim değerlerinin ne kadar önemli olduğunu biliyordu. Chemex tasarımının ardından Chemex kahve filtrelerini de tasarladı.

Piyasada bu kahve demleme ekipmanına özel 5 farklı filtre bulunuyor.

   1. Katlanmamış yuvarlak filtre, beyaz renkli ve 3 Cup hariç her versiyona uygun.

   2. Katlanmamış yuvarlak filtre, beyaz renkli ve sadece 3 Cup için uygun.

   3. Önceden katlanmış yuvarlak filtre, beyaz renkli ve 3 Cup hariç her versiyona uygun.

   4. Beyaz renkli, önceden katlanmış kare filtre, 3 Cup hariç her versiyona uygun.

   5. Önceden katlanmış kare filtre, saman renkli ve 3 Cup hariç her versiyona uygun.

Katlanmamış yuvarlak filtreyi nasıl katlayacağınızı aşağıda görebilirsiniz.

Kare filtre kullanıyorsanız, üç yaprağını bir tarafa, bir yaprağını diğer tarafa doğru ayırın ve Chemex’inize yerleştirin. 3 katlı olan kısım kabın ağız kısmına denk gelmeli.

Chemex filtresi, benzer filtrelerden %20-30 arasında daha hafif. Hario V60 kahve filtrelerine göre %20-30 daha kalın bir filtre kullanılıyor. Aynı zamanda en önemli özelliği kahvenize istenmeyen kalıntıların ve yağların geçmesini önlemesi. Böylece kahvenizden en zengin aromayı alabilirsiniz.

Metal Filtre

Marka, orijinal metal filtreler de üretip satıyor. Bunlar hem tekrar kullanılabilir ürünler hem de kağıt filtre ile aralarında bir lezzet farkı bulunmuyor. Kolayca yıkanabiliyor ve tek kullanımlık kağıt filtrelere oranla çok daha az atık üretiyor.

Chemex Demleme Yöntemi - Nasıl Yapılır? (2 Kişilik)

Chemex ile kahve infüzyon yöntemi ile demleniyor. Tavsiye edilen kahve-su oranı 1:17. Yani her bir gram kahve için 17 gr su kullanmak ideal. Aynı zamanda orta-kalın öğütülmüş kahve kullanabilirsiniz.

Fakat bu oranların yanında kahvenin öğütülme derecesi, kahve çeşitleri de içeceğinizin tadını etkileyeceğinden, kendi damak zevkinize uygun oranları deneyerek kendiniz bulmalısınız.

   1. İlk olarak 510 gr su kaynatın. Chemex'i ısıtmak ve filtreyi ıslatmak isterseniz bu miktarı artırın.

   2. 30 gram kahve öğütün. Öğütme derecesi orta olmalıdır.

   3. Yukarıda anlattığımız şekilde filtre kağıdınızı Chemex'e yerleştirin.

   4. Filtre kahvenizi kağıdın orta kısmında dökün. Chemex'i sallayarak kahvenin dengeli yayılmasını sağlayın.

   5. Kaynamış suyu yavaş yavaş kahvenin üzerine dökün. Tüm kahve ıslanana kadar bu işleme devam edin ardından 20-30 sn bekleyin. Sonrasında bir kaşık yardımıyla kahveyi karıştırın (buna Blooming deniyor).

   6. Blooming aşaması tamamlandıktan sonra kalan suyu(toplam su 510 gr olana kadar) aşamalı olarak ilave edin.

Chemex Kahve Demleme İpuçları ve Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Kahvenin demlenme süresini kısaltmamak için öncesinde Chemex'i kaynamış su ile ısıtın ve filtreyi de sıcak su ile ıslatın. Bu suları boşaltmayı unutmayın.
• Daha yoğun bir kahve tadı elde etmek için kahvenizi ince öğütebilir, daha yumuşak bir lezzet için daha kalın bir öğütme işlemi uygulayabilirsiniz.
• Kahveniz çok kısa sürede demleniyorsa bu, kahvenizi çok kalın öğüttüğünüz anlamına gelir. Aynı şekilde çok uzun sürede demleniyorsa ya da filtre tıkanıyor ve suyun geçişi duruyorsa bu da kahvenizi çok ince öğüttüğünüz anlamına gelir. Önerimiz tuz gibi görünen bir kahve. Ortalama demleme süresi ise 2.5 dakika olmalı.
• Kaynamış suyu kahve ile buluşturmadan 20-30 sn dinlendirin. Çünkü filtre kahve demlerken suyun sıcaklığı ortalama 90-95 derece olmalı. Böylece kahvenin yanmasını önlemiş olursunuz.
• Suyu kahveye dökerken hepsini bir anda dökmeyin. Kahvenin ıslanacağı kadar bir miktarı önce dökün ve karıştırın. Ardından kalan suyu ilave edin.
• Chemex'i ağzına kadar doldurmayın. Üzerinde en az 3 cm boşluk kalsın.
• Tüm su hazneye dolduktan sonra filtre kağıdını çıkarın ve Chemex kahvenizi servis edin.
• Kalan kahvenizi Chemex ile birlikte ocakta ısıtabilirsiniz fakat tadının taze demlenmiş gibi olmadığını hatırlatalım.
• Kalan kahveyi termal bir sürahiye aktararak da muhafaza edebilirsiniz.
• Kullanım sürekliliği açısından metal filtre de kullanabilirsiniz. Tat olarak kağıt filtreden farklı değildir ve yıkayıp tekrar kullanabilmeniz için idealdir.
• Ahşap tutacaklı Chemex modellerini temizlerken deri aparatı ve ahşap kısmı çıkarın. Bunlar elde yıkamaya uygundur. Cam sürahiyi makinede de yıkayabilirsiniz.
• Kendiniz için ideal lezzeti yakalamak için elektronik tartı ve dereceli su ısıtıcısı kullanabilirsiniz.

Chemex ile Yapılan Kahve Kaç Kaloridir?

Burada elde edilen kahve sade filtre kahvedir. Bu nedenle kalorisi oldukça düşük, 2-4 kalori arasında. Ancak içerisine ekleyeceğiniz şeker, süt ya da tatlandırıcılar bu miktarı artırır.

Chemex Nasıl Okunur?

Doğru okunuşu "kemeks" şeklinde. Fakat "çemeks, cemeks, şemeks, çimeks, şimeks" ve daha niceleri şeklinde yanlış okuyanlar da var...

Chemex ve V60 Farkı

Hario V60 ile Chemex arasındaki en büyük fark tasarımdan geliyor. Chemex, bütünsel bir tasarıma sahipken Hario V60, sürahisi ve demleme bardağı ile iki parçadan oluşuyor. Bunun yanında ikisinde kullanılan filtre kağıtları, dolayısıyla kahve çekirdeklerinin çekilme oranları da farklı. 

Hario V60'a oranla Chemex'te kahve demlemek daha uzun sürüyor. Çünkü Chemex daha yavaş işlem sağlayan bir filtreye sahip. Bu nedenle Chemex'te demlenen kahve daha yumuşak oluyor.