Kuzey yarım kürede Ekim; kahverengi yapraklar, yağmurlu günler hatta balkabağı aromalı içecekler ve ikramlar hakkında düşünceler uyandırır. Aynı zamanda mevsimlerin tam olarak döndüğünü de işaret eder. Ekim; birçok göktaşının sezonu olarak karşımıza çıkıyor. Bu yıl, Ekim gecesi gökyüzü harika olacak.

2021 Ekim Ayı Gökyüzü Olayları

Geçmiş yıllarda olduğu gibi, Ekim ayı meteor mevsimi olarak yerini alıyor. Yedi ay boyunca en yüksek aktiviteye ulaşan meteor yağmurları bu ayın en popüler etkinlikleri olurken; güneş sistemimizde de asteroitler, cüce gezegenler ve diğer gezegenleri görme şansımız da devam edecek.

İşte Ekim ayı takviminize işaretlemeniz gereken astronomik olaylar;

1. Camelopardalid Meteor Yağmurunun Zirvesi (5 Ekim)

Takımyıldızlar gözlenirken Camelopardalis, gökyüzünde en çok gözden kaçanlardan biri. Camelopardalis, bir zürafayı temsil eden ve Büyük Ayı ile Cassiopeia arasında oturan büyük bir takımyıldızı olarak tanımlanır.

Ayrıca, bu yıl 5 Ekim gecesi zirve yapacak olan Camelopardalids adlı bir meteor yağmuruna da ev sahipliği yapıyor (Buna resmi olarak “Ekim Camelopardalidleri” denir). Ekim Camelopardalids saatte maksimum 5 meteorla tek zirve yapacak.

2. Ejderha Göktaşı Yağmurunun Zirvesi (8 Ekim)

Ejderha takımyıldızı Draco'dan yayılan bu kuzey yarımküre takımyıldızı, parlak Vega yıldızının yakınında görülecek. Meteor yağmurunun 8 Ekim'de gündüz saatlerinde zirve yapması bekleniyor, bu nedenle en iyi görüntüleme beklentileriniz o gün şafaktan önce veya alacakaranlıktan sonra olacak. Ancak akşam sabahtan daha iyi olacak.

Draconids meteor yağmuru, diğer meteor yağmurları kadar aktif değil. Neyse ki, nispeten yeni olan ay (%12 aydınlanmış hilal), bu meteorları olabildiğince çok görmenin önündeki küçük ışık engellerini kaldıracak.

Drakonidler'in meteor aktivitesini tahmin etme konusu son derece güvenilmez. Çoğu yıl küçük bir yağmur, bazı yıllarda ise süper aktif Perseids ve Geminid'leri aşıyor. 2011'de gökbilimciler zirve sırasında saatte 600'den fazla meteor bildirdi. Bu yıl olacakları ise bekleyip göreceğiz.

3. Güney Taurid Meteor Yağmuru'nun Zirvesi (10 Ekim)

İsimlerine rağmen, Güney Taurid meteor yağmuru aslında kuzey yarımkürede görülebilir. Güney Toroslar’da yaptığı zirvenin gözlemi için en iyi gecenin bu yıl 10 Ekim'de olacağı biliniyor (Kuzey Toroslar 11 Kasım'da zirve yapacak). Gece saatte en fazla 5 meteor görmeyi bekleyebilirsiniz. Ay ilk dördün evresine yaklaşıyor ve sadece %27'si aydınlanıyor, bu da bu meteorları görme şansınızı artırıyor.

4. δ-Aurigid Meteor Yağmuru'nun Zirvesi (11 Ekim)

Bu ay meteor yağmurlarında patlama yaşanacak. Daha fazlasını görmek için bir şans daha: δ-Aurigid meteor yağmuru 11 Ekim gecesi zirve yapacak. Yine de dürüst olacağız: Delta Aurigids, saatte maksimum 2 ZHR ile pek aktif değil. Yine de bu gece yıldızlara bakıyorsanız, birkaç tane meteor görebilirsiniz.

5. ε-Geminid Meteor Yağmurunun Zirvesi (18 Ekim)

Meteorları görmek için bir şans daha! 18 Ekim gecesi, ε-Geminid meteor yağmuru zirve yapacak. Epsilon İkizler özellikle heyecan verici olmasa da, gördükleriniz büyüyen hilal ile kolayca fark edilecek.

6. Orionid Meteor Yağmurunun Zirvesi (21 Ekim)

Ekim ayındaki en büyük gece gökyüzü olayı şüphesiz bu yıl 21 Ekim'de zirveye ulaşması beklenen Orionids meteor yağmuru. Meteor yağmuru 16-30 Ekim arasında gerçekleşirken, sağanak yağışın zirvesi sırasında (muhtemelen 21'inin sabahın erken saatlerinde) saatte 21'e kadar meteor olabilir.

Orionidler, gece gökte son derece tanınabilir takımyıldız Orion'a yakın bir noktadan geldikleri için fark edilmesi kolay olur. Bu meteor yağmurunu görmeye çalışıyorsanız, doğu gökyüzünde Orion'u arayın. 2021'de gökbilimciler, Orionids'i izlemek için en iyi zamanın şafaktan önce saat 3:30-5:00 arası olacağını tahmin ediyorlar.

7. Merkür Sabah Zirvesi (24 Ekim)

Küçük Merkür'ü görmek için ideal bir fırsat. Güneş sistemindeki en çok gözden kaçan gezegenlerden biri olan Merkür; güzel bir düzenli izleme ritmine sahip (her 3-4 ayda bir).

24 Ekim sabahı, yükselen güneşten önce gökyüzündeki en yüksek noktasına ulaşan Merkür'ü görmek için bir şansınız olacak. O sabah güneş doğmadan önce Merkür doğu ufkunun 17° üzerinde bir zirveye ulaşacak ve göksel ailemizin bu küçük üyesini görmek istiyorsanız çıplak gözle görülebilir.

8. Leonis Minorid Meteor Yağmurunun Zirvesi (24 Ekim)

Henüz meteorları tespit etmeye çalışmadınız mı? Ekim ayında son şansınız! 24 Ekim sabahı Merkür'ü görmeye çalışırken zaten uyanıksanız, kayan yıldızlar için de gözlerinizi dört açın. Şafak öncesi saatlerde, Leonis Minorid meteor yağmuru zirve yapacak. Leonis Minorids özellikle aktif değil ve maksimum saatte yaklaşık 2 meteor olacak.

Ekim 2021 Ay Takvimi

Yeni Ay: 6 Ekim

İlk Dördün Ay: 12 Ekim

Dolunay: 20 Ekim

Son Dördün: 28 Ekim

Ayrıca bu ay düzenli olarak görülecek gezegenler;

Bu ay, en parlak ikinci gezegen olan Jüpiter ve daha az parlak ama yine de kolayca görülebilen gezegen Satürn, akşam alacakaranlığında güneydoğu göklerinde 15 derece arayla görünüyor (Jüpiter solda ve Satürn sağda.)

Ekim ayı ve yılın devamında gözlemleme açık olan astronomik olayları takviminize bu link üzerinden ekleyebilirsiniz. Takviminize özellikle Orionids Meteor Yağmurunun zirvesi ve ayın en önemli olayı olan 21 Ekim'i işaretlemeyi unutmayın.

Kaynaklar

https://www.adlerplanetarium.org/blog/what-to-see-stargazing-tips-october-2021/

https://earthsky.org/astronomy-essentials/mercury-before-sunrise-greatest-elongation-west/